DeepSeek AI đã tạo nên một bước đột phá vào không gian AI với chatbot DeepSeek R1, ứng dụng này đã trở thành ứng dụng miễn phí được tải xuống nhiều nhất trên App Store iOS của Hoa Kỳ. Sự gia tăng nhanh chóng này không chỉ là câu chuyện về sự đổi mới; nó đã tạo nên làn sóng chấn động trên thị trường công nghệ toàn cầu, với những công ty lớn như Nvidia và Microsoft phải đối mặt với những khoản lỗ đáng kể. 

Chỉ trong vài ngày sau khi ra mắt, DeepSeek đã xóa sổ gần $1 nghìn tỷ giá trị thị trường của các công ty công nghệ Hoa Kỳ. Sự gián đoạn này nhấn mạnh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của các công ty AI Trung Quốc và đặt ra những câu hỏi quan trọng về tương lai của sự thống trị AI, khả năng chi trả và động lực địa chính trị. 

DeepSeek AI thì sao? 

DeepSeek AI, một công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc, đã nổi lên như một kẻ phá vỡ đáng gờm trong cuộc đua AI toàn cầu. Công ty đã làm được điều mà những gã khổng lồ ở Thung lũng Silicon cho là không thể - xây dựng một mô hình AI có lý luận có thể sánh ngang với các mô hình tốt nhất của OpenAI trong khi chỉ tốn một phần nhỏ chi phí.

Không giống như các đối thủ cạnh tranh, cách tiếp cận của DeepSeek tập trung vào những cải tiến về lý luận cơ bản, vốn trước đây là một trong những điểm yếu lớn nhất của AI. Thay vì chỉ mở rộng quy mô mô hình như OpenAI hoặc Anthropic, DeepSeek R1 kết hợp các đường dẫn lý luận rõ ràng, giúp câu trả lời có cấu trúc, hợp lý và dễ hiểu hơn.

DeepSeek R1: Một cách tiếp cận mới cho lý luận AI

Một trong những điều ấn tượng nhất về DeepSeek R1 là khả năng tiết lộ các bước suy luận một cách minh bạch—một tính năng quan trọng mà ngay cả GPT-4 của OpenAI cũng gặp khó khăn. Thay vì tạo ra câu trả lời cuối cùng trực tiếp, DeepSeek R1 cung cấp suy luận logic từng bước, khiến nó trở thành một trong những mô hình AI dễ diễn giải nhất hiện nay. Đây là một lợi thế lớn trong các ứng dụng mà khả năng giải thích và độ tin cậy là quan trọng, chẳng hạn như tài chính, luật pháp và ra quyết định của doanh nghiệp.

Điểm khác biệt của DeepSeek:

• Đào tạo chi phí cực thấp: DeepSeek đã đào tạo mô hình của mình trên mức tương đương chỉ $5,6 triệu giờ GPU được thuê, so với $600M+ đối với GPT-4 của OpenAI và $100M+ đối với Llama 3.1 405B của Meta. Con số này chỉ bằng 1/1000 chi phí của mô hình chủ lực của OpenAI trong khi vẫn mang lại hiệu suất mạnh mẽ.
• Áp dụng hàng loạt và khả năng mở rộng:Với khả năng phục vụ hàng triệu người dùng cùng lúc, DeepSeek khai thác các thị trường mới nổi thường bị các công ty AI phương Tây bỏ qua. Cơ sở hạ tầng của nó ưu tiên hiệu quả mà không ảnh hưởng đến hiệu suất.
• Hiệu quả chi phí triệt để: DeepSeek R1 không chỉ rẻ hơn khi xây dựng mà còn rẻ hơn khi vận hành. OpenAI tính phí $100+ cho mỗi triệu token, trong khi DeepSeek hoạt động ở mức <$4 cho mỗi triệu token, lợi thế về chi phí gấp 27 lần so với các mô hình của OpenAI.
• Nguồn mở & Minh bạch: Không giống như các mô hình đóng của OpenAI, DeepSeek R1 là mã nguồn mở và được cấp phép một cách rộng rãi, cho phép các nhà phát triển và doanh nghiệp thử nghiệm và xây dựng trên đó. Điều này cũng khiến DeepSeek trở thành một thách thức lớn đối với mô hình doanh thu phụ thuộc vào API của OpenAI.

Sự kết hợp giữa khả năng chi trả, lý luận tiên tiến và tính minh bạch khiến DeepSeek trở thành một giải pháp thay thế hấp dẫn cho các công cụ AI có chi phí cao, nhanh chóng xây dựng cơ sở người dùng và khiến các công ty lớn lo ngại.

Cổ phiếu công nghệ bị ảnh hưởng

Thị trường đã phản ứng mạnh mẽ với sự ra mắt đột phá của DeepSeek, gây ra làn sóng bán tháo rộng rãi các cổ phiếu công nghệ, đặc biệt là trong số các công ty tập trung vào AI. Các nhà đầu tư, vốn đã cảnh giác với sự cạnh tranh ngày càng tăng trong lĩnh vực AI, đã phản ứng mạnh mẽ với việc áp dụng nhanh chóng và lợi thế về chi phí của DeepSeek.

Điểm nổi bật về tác động thị trường:

Nvidia hiện đã mất hơn $500 tỷ vốn hóa thị trường kể từ khi DeepSeek ra mắt. Chỉ trong một ngày, cổ phiếu đã giảm 17%, đánh dấu mức giảm vốn hóa thị trường trong một ngày lớn nhất trong lịch sử.

Nvidia, một nhà cung cấp phần cứng AI chính, đã chứng kiến sự tự tin của các nhà đầu tư bị lung lay khi hiệu quả của DeepSeek báo hiệu sự chậm lại tiềm tàng trong nhu cầu chip do AI điều khiển. Nếu các mô hình AI có thể được đào tạo và chạy với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với trước đây, nhu cầu về GPU hiệu suất cao có thể giảm mạnh.

Các nhà đầu tư bắt đầu đặt câu hỏi: Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta không cần nhiều GPU—hoặc thậm chí không cần nhiều điện—để xây dựng các mô hình tốt hơn?

Bán tháo công nghệ rộng rãi: Chỉ số Nasdaq 100 giảm 3% và S&P 500 giảm 2%, phản ánh sự lo lắng lan rộng của các nhà đầu tư.

Microsoft (MSFT) và Alphabet (GOOGLE) cũng chứng kiến mức giảm đáng kể lần lượt là 2,6% và 1,8%, do lo ngại về tác động dài hạn của DeepSeek đối với biên lợi nhuận ngày càng tăng.

Các cổ phiếu khác liên quan đến AI, bao gồm AMD và Intel, đã giảm mạnh khi các nhà đầu tư suy đoán liệu mô hình của DeepSeek có buộc các đối thủ cạnh tranh phải cắt giảm giá và xem xét lại chi phí phát triển AI hay không.

Mối quan tâm của nhà đầu tư:

1. Áp lực biên lợi nhuận: Giá cả phải chăng của DeepSeek đang buộc những công ty đã thành danh phải đánh giá lại mô hình định giá của họ. DeepSeek được cho là tính phí khoảng một phần ba mươi so với chi phí hoạt động tương đương của OpenAI, chỉ duy trì biên lợi nhuận nhỏ so với chi phí. Điều này thách thức các đối thủ cạnh tranh phải giảm giá hoặc mất thị phần.
2. Mối đe dọa đối với sự lãnh đạo AI của Hoa Kỳ: Việc áp dụng nhanh chóng DeepSeek báo hiệu sự thay đổi lớn hơn trong đổi mới AI, với các công ty Trung Quốc thách thức sự thống trị của Thung lũng Silicon. Các nhà đầu tư lo ngại điều này có thể làm suy yếu lợi thế cạnh tranh của các công ty Hoa Kỳ trên toàn cầu.
3. Hiệu chỉnh định giá: Sự sụt giảm đột ngột của cổ phiếu công nghệ cho thấy sự điều chỉnh định giá đối với các công ty tập trung vào AI, làm nổi bật sự nhạy cảm của thị trường trước các mối đe dọa cạnh tranh.
4. Ý nghĩa địa chính trị: Với sự trỗi dậy của DeepSeek, cạnh tranh AI toàn cầu đã trở nên gay gắt hơn. Chính phủ và các cơ quan quản lý Hoa Kỳ có thể vào cuộc để xem xét kỹ lưỡng các quan hệ đối tác phát triển AI, luật bảo mật dữ liệu và các hạn chế thương mại tiềm ẩn đối với việc xuất khẩu phần cứng AI sang Trung Quốc.

Đây không chỉ là cuộc thi. Đây là Sputnik nhưng dành cho AI.

Tại sao DeepSeek lại mang tính đột phá

Thành công của DeepSeek đến từ cách tiếp cận sáng tạo về khả năng chi trả, khả năng mở rộng và sự xuất sắc về công nghệ, khiến công ty này trở thành một thế lực đột phá trong ngành AI.

Mô hình chi phí thấp:

• Phương pháp freemium của DeepSeek đã định nghĩa lại khả năng chi trả trong AI. Không giống như các đối thủ cạnh tranh dựa vào các mô hình đăng ký đắt tiền, các gói cao cấp của DeepSeek có giá thấp hơn 30-50% so với các gói GPT-4 của OpenAI. 
• Các chuyên gia ước tính rằng mô hình Llama 3.1 của Meta tốn khoảng $60 triệu giờ thuê GPU để đào tạo, so với chi phí $6 triệu của DeepSeek cho mô hình V3 - mô hình này vẫn vượt trội hơn Llama ở các điểm chuẩn quan trọng.     

Sự hấp dẫn toàn cầu: 

• Tập trung vào thị trường mới nổi: Khả năng thâm nhập vào các thị trường nhạy cảm về chi phí của DeepSeek là nền tảng cho chiến lược của công ty. Bằng cách cung cấp các khả năng AI tiên tiến với chi phí thấp hơn, công ty đã khai thác được lượng người dùng khổng lồ trước đây bị loại khỏi cuộc cách mạng AI.
• Khả năng mở rộng: Kiến trúc đám mây của nền tảng đảm bảo độ tin cậy và hiệu suất cao, ngay cả với hàng triệu người dùng đồng thời. Khả năng mở rộng này đã cho phép DeepSeek mở rộng nhanh chóng mà không gặp phải tình trạng tắc nghẽn kỹ thuật lớn. 

Ưu điểm công nghệ:

• Thuật toán NLP nâng cao: Mô hình AI của DeepSeek có thể sánh ngang với các công ty hàng đầu trong ngành về độ chính xác, khả năng hiểu ngữ cảnh và khả năng giao tiếp trôi chảy, đồng thời đưa ra phản hồi chất lượng cao.
• Khả năng đa ngôn ngữ: Nền tảng này hỗ trợ hơn 50 ngôn ngữ, cho phép phục vụ hiệu quả các thị trường không nói tiếng Anh, một tính năng mà nhiều đối thủ cạnh tranh không có.
• Khả năng tùy chỉnh: Các doanh nghiệp sử dụng DeepSeek có thể tích hợp chatbot vào quy trình làm việc của mình với ít trở ngại nhất, qua đó tăng thêm sức hấp dẫn của nó. 

Những yếu tố này kết hợp lại khiến DeepSeek trở thành một thế lực có tính đột phá cao, thách thức sự thống trị của các công ty đã thành danh và định nghĩa lại kỳ vọng về khả năng chi trả, khả năng tiếp cận và việc tạo ra các mô hình AI tốt nhất. 

Internet nghĩ gì… 

Với sự thành công nhanh chóng của DeepSeek, internet đã tràn ngập các bình luận, meme và trải nghiệm thực tế của người dùng. Sau đây là một số thông tin chi tiết:

• Một số người dùng cho rằng DeepSeek R1 xử lý truy vấn nhanh hơn ChatGPT, đặc biệt là ở các ngôn ngữ không phải tiếng Anh.
• Những người khác lưu ý rằng phản hồi của DeepSeek được lọc kỹ hơn, đặc biệt là xung quanh các chủ đề nhạy cảm về chính trị.
• Các doanh nghiệp và người dùng độc lập đang ca ngợi mức giá phải chăng của DeepSeek AI so với các mô hình của OpenAI.

Các cuộc thảo luận trực tuyến nhấn mạnh sự pha trộn giữa sự phấn khích và hoài nghi, với nhiều người háo hức muốn xem DeepSeek phát triển như thế nào trong bối cảnh AI cạnh tranh. Những meme vui nhộn nhất dành cho bạn:  

Người dùng nói thế này… 

Trò chơi đang thay đổi—Nhanh chóng

Lợi thế AI của Thung lũng Silicon đang dần biến mất. Trong nhiều năm, các gã khổng lồ công nghệ Hoa Kỳ đã biện minh cho chi phí AI cao bằng cách lập luận rằng việc đào tạo các mô hình AI quy mô lớn đòi hỏi hàng tỷ đô la về sức mạnh tính toán. DeepSeek đã phá vỡ giả định đó.

• Chi phí đào tạo GPT-4 của OpenAI là $600M+.
• Mô hình của DeepSeek là gì? $6M.

Đó là 1/1000 chi phí.

Hiệu quả vượt trội của DeepSeek hiện đang buộc các công ty công nghệ lớn phải xem xét lại chiến lược của họ. Nếu AI có thể được xây dựng với chi phí thấp hơn đáng kể, thì:

• Chúng ta có cần cơ sở hạ tầng điện toán đám mây đắt tiền không?
• Liệu các công ty AI có còn giữ được quyền định giá như trước không?
• Các nhà đầu tư sẽ tiếp tục trả bao nhiêu cho cổ phiếu AI nếu chi phí có thể được cắt giảm mạnh như vậy?

Đây là những câu hỏi khiến những người đứng đầu Thung lũng Silicon phải trăn trở suốt đêm.

Giữa thảm họa thú vị này, gã khổng lồ Trung Quốc Alibaba phát hành mô hình AI mà hãng cho biết là vượt trội hơn DeepSeek. KIỂM TRA tại đây! 

Mối quan tâm và rủi ro về đạo đức

Kiểm duyệt thời gian thực:

Một trong những cuộc tranh luận lớn nhất xung quanh DeepSeek là cách nó xử lý các chủ đề nhạy cảm. Người dùng đã nhận thấy rằng khi chatbot được hỏi về các vấn đề như cuộc biểu tình ở Quảng trường Thiên An Môn hay Đài Loan, nó sẽ tránh hoàn toàn câu hỏi hoặc nhanh chóng thay thế câu trả lời bằng một thông điệp mơ hồ, trung lập. Đây không chỉ là một lỗi—mà là một tính năng phản ánh sự kiểm duyệt nội dung có chủ đích. 

Đối với người dân ở các quốc gia coi trọng quyền tự do ngôn luận, cách tiếp cận này mang tính hạn chế và gây lo ngại về việc AI có thể hạn chế quyền truy cập thông tin thay vì trao quyền cho người dùng.

Mối quan ngại về quyền riêng tư dữ liệu:

Một mối quan tâm khác là dữ liệu sẽ đi đâu. Máy chủ của DeepSeek được đặt tại Trung Quốc, một quốc gia nổi tiếng với luật bảo mật dữ liệu nghiêm ngặt cho phép chính phủ truy cập thông tin. Điều này khiến người dùng và doanh nghiệp thận trọng, đặc biệt là những người xử lý dữ liệu nhạy cảm như hồ sơ tài chính hoặc sở hữu trí tuệ. 

Nếu bạn là một công ty coi trọng quyền riêng tư thì việc tin tưởng một công cụ AI có khả năng chia sẻ dữ liệu của bạn với chính phủ nước ngoài là một điều khó khăn.

Thách thức về mặt quy định:

Do những vấn đề về quyền riêng tư và kiểm duyệt này, DeepSeek có thể phải đối mặt với các quy định nghiêm ngặt ở những nơi như Châu Âu và Hoa Kỳ. Chính phủ có thể yêu cầu công ty lưu trữ dữ liệu tại địa phương hoặc tuân thủ các tiêu chuẩn quyền riêng tư cao hơn. 

Những quy tắc này sẽ làm chậm quá trình mở rộng của nó và buộc nó phải suy nghĩ lại về cách thức hoạt động trên toàn cầu. Nhưng vấn đề không chỉ là về các quy tắc mà còn là về lòng tin. Nếu không giải quyết những lo ngại này, DeepSeek có nguy cơ bị coi là một công cụ thiên về kiểm soát hơn là đổi mới.

Điều này có ý nghĩa gì trên toàn cầu:

Sự trỗi dậy của DeepSeek diễn ra vào thời điểm công nghệ và chính trị đan xen sâu sắc. Thành công của nó có thể làm sâu sắc thêm sự chia rẽ giữa các quốc gia đồng tình với cách tiếp cận công nghệ của Trung Quốc và các quốc gia ưu tiên tính minh bạch và quyền riêng tư. Đây không chỉ là vấn đề của một công ty—mà là về tương lai của AI trông như thế nào và ai sẽ định hình nó. 

Phần kết luận

Việc ra mắt DeepSeek AI đã thay đổi cơ bản ngành công nghiệp AI và phơi bày những lỗ hổng trong lĩnh vực công nghệ toàn cầu. Trong khi mô hình hiệu suất cao, chi phí thấp của nó mang lại tiềm năng to lớn, thì những lo ngại về đạo đức, căng thẳng địa chính trị và sự thay đổi kinh tế lại làm tăng thêm nhiều lớp phức tạp.

Đối với các công ty công nghệ lớn của Hoa Kỳ, sự trỗi dậy của DeepSeek là lời cảnh tỉnh để đổi mới nhanh hơn và suy nghĩ lại về các mô hình kinh doanh. Khi cuộc đua AI nóng lên, ngành công nghiệp phải cân bằng giữa khả năng chi trả, đổi mới và sự tin tưởng để vượt qua những thách thức của bối cảnh cạnh tranh ngày càng tăng.

Trò chơi AI đang thay đổi—và nhanh chóng. Bạn nghĩ gì về cuộc cách mạng này?